Tăng lương tối thiểu vùng: Cân nhắc ảnh hưởng tới việc làm

Ông Đặng Như Lợi – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban các vấn đề tầng lớp của Quốc hội đã nhấn mạnh như vậy khi nói về câu chuyện tăng lương tối thiểu. Trước đó, Hội đồng lương Quốc giađã họp để trao đổi mức lương tối thiểu vùng năm 2015. Ba phương án về mức lương tối thiểu vùng được đưa ra trong buổi trao đổi: Đại diện Tổ chức sử dụng người cần lao (Phòng thương nghiệp Công nghiệp Việt Nam VCCI) đề xuất mức lương tối thiểu vùng 1 là: 3.000.000 đồng/người/tháng. Đại diện Bộ cần lao-Thương binh- tầng lớp đưa ra mức 3.050.000 đồng/người/tháng. Tổng Liên đoàn cần lao Việt Nam đưa ra mức 3.400.000 đồng/người/tháng. Bài toán về lương đang khiến các nhà quản lý đau đầu (ảnh Internet) Bàn thảo với VOV.VN về 3 phương án này, ông Đặng Như Lợi – nguyên Phó Chủ tịch Ủy ban các vấn đề từng lớp của Quốc hội cho rằng: “Các phương án đưa ra không đảm bảo cứ gì mà chỉ dựa vào Đề án trước đây là bảo đảm đến 2017 lương sẽ đáp ứng nhu cầu sống tối thiểu. Nhưng đâu phải chỉ có một phía là đời sống. Bởi ngay cả cái “gốc” là đề án cũng chưa ai kiểm soát một cách chặt đẹp. Nếu chỉ dựa vào một đề án như thế mà phải thực hiện bằng được trong điều kiện kinh tế như bây chừ thì dễ dẫn đến nhiều hệ lụy: thu hẹp sản xuất, công ăn việc làm không có, người có thì lương lại cao… thì lại trở nên vấn đề phức tạp”. PV: Theo ông, ngoài các vấn đề nêu trên, còn gì “lỏng lẻo” trong việc đưa ra các phương án về lương lần này? Ông Đặng Như Lợi: Còn nhiều thứ chưa đảm bảo, không sát thực tiễn, không đúng, không có mối tương quan chung, không ngó toàn diện vấn đề với nhân cách là một chính sách kinh tế ở đầu vào với DN. Cách dòm của cơ quan nghiên cứu mới là một phía. Đã điều tra, xác định đối tượng thì phải đi nghiên cứu đúng đối tượng ấy. Năm 1990-1991, tôi đã đi điều tra đối tượng. Điều tra nhóm thấp nhất, làm công việc giản đơn nhất và hệ thống họ. Phải khảo sát, tính toán, thống kê được sống lượng người cần lao trong nhóm đó, rồi mới tính cho các vùng, miền như thế nào bien den led theo các cách tính khác nhau thì nó ra kết quả như thế nào và mới có mức lương. Hiện thời, tôi đặt câu hỏi, liệu hai cơ quan tính có cùng đối tượng không hay mỗi cơ quan một nhóm. Nếu cứ đưa ra các mức lương một cách võ đoán thì không bao giờ làm được. PV: Vậy có tức là lúc này không nên đặt vấn đề tăng lương, thưa ông? Ông Đặng Như Lợi: Không phải là không đặt mà phải đặt cho đúng. Lương là giá cả sức cần lao trong thị trường thì phải để thị trường định đoạt. Chủ quan định đoạt sẽ không đúng. Chưa có nước nào trong cơ chế thị trường Chính phủ lại qui định lương tối thiếu. Việc qui định mức lương tối thiểu chung của từng lớp để làm những chức năng khác chứ không phải làm chức năng của lương bổng. PV: Mức lương tối thiểu ấy sử dụng để tránh tình trạng DN không trả lương đúng với giá trị sức lao động của người lao động, thưa ông? Ông Đặng Như Lợi: Đó không phải là mức lương tối thiểu. Đó là sàn lương tối thiểu. Trong một vùng, với các DN điều kiện tổ chức, công nghệ khác nhau, tổ chức cần lao khác nhau, năng suất lao động khác nhau, hiệu quả khác nhau… mà qui định chung cho một vùng như vậy thì ứng dụng cho DN nào? Hao phí lao động ở mỗi người có mức lương thấp nhất ở mỗi DN là hoàn toàn khác nhau. Bởi năng suất lao động, chất lượng lao động của họ khác nhau và tổn hao lao động , giá trị cần lao mang đến ứng với đó là khác nhau. Như vậy, định ra mức lương tối thiểu cho một vùng là định cho ai? PV: Phía chi tiết Tổng LĐ đưa ra quan điểm là mức lương tối thiểu đang thấp hơn mức sống tối thiểu 30-35%. Lịch trình đến 2017 thì mỗi năm phải tăng bình quân 17%. Quan điểm của ông về vấn đề này như thế nào? Ông Đặng Như Lợi: Ở đây phải trở lại câu chuyện là mức lương tối thiểu hay sàn lương tối thiểu. Hai chuyện đó hoàn toàn khác nhau. Mức lương tối thiểu mang tính ấn định nhưng sàn thì lại không phải. Thứ hai, anh điều tra cho ai, ở đâu? Trong khi bít tất các DN ở trên một vùng là khác nhau, điều kiện của họ khác nhau thì anh điều tra thế nào, nhóm ấy có bao nhiêu người. Cả 3 cơ quan có điều tra cùng một nhóm lao động ấy không hay mỗi ông một kiểu. Hay lại xem bình quân rồi tính giật lùi. Hai nữa là lương lậu trong quan hệ giữa làm và ăn. Không làm được thì lấy gì để ăn? Người lao động bên ngoài cũng trên địa bàn ấy, không phải DN thì họ sống thế nào khi thu nhập của họ chỉ 2,5-3 triệu đồng/tháng?... Những nội dung này khi khảo sát phải giải đáp hết. PV: Xin cảm ơn ông! Chủ toạ Tổng Liên đoàn cần lao Việt Nam Đặng Ngọc Tùng: “Để đạt đích của lịch trình đến năm 2017 mức lương tối thiểu phải đáp ứng đủ nhu cầu cuộc sống tối thiểu của người cần lao. Ngày nay, mức lương tối thiểu vùng năm 2014 đang áp dụng là 2,7 triệu đồng đối với vùng 1 và 1,9 triệu đồng ở vùng 2. Mức lương này vẫn chưa thể đáp ứng được nhu cầu sống tối thiểu của người cần lao”.