Chuyển hóa phương châm tác chiến để giành chiến thắng chiến lược

Sau khi phân tích tình hình trên các chiến trường, ngày 6-12-1953, chủ toạ Hồ Chí Minh và Bộ Chính trị quyết định tập trung lực lượng mở chiến dịch tiêu diệt tập đoàn cứ điểm của địch ở Điện Biên Phủ, phóng thích hoàn toàn Tây Bắc. Đại tướng Võ Nguyên Giáp được cử làm Tư lệnh kiêm Chính ủy chiến dịch. Ban đầu, phương châm tác chiến chiến dịch được xác định là “đánh nhanh, thắng nhanh”. Song, sau khi phân tách, đánh giá tình hình địch, ta, địa hình và diễn biến thực tiễn, Bộ tư lệnh chiến dịch đã chuyển đổi sang phương châm “đánh chắc, tiến chắc”. Quân nhân ta kéo pháo vào chiếm lĩnh trận địa trong chiến dịch Điện Biên Phủ. Ảnh tư liệu Việc xác định, thay đổi phương châm, cách đánh chiến dịch là do quân Pháp đã tụ tập xây dựng tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ trở thành một “pháo đài mạnh nhất ở Đông Dương”, với lực lượng hàng chục tiểu đoàn và đại đội bộ binh, cùng hỏa lực mạnh gồm pháo binh, xe tăng, tàu bay... Tập đoàn cứ điểm được tổ chức thành 3 phân khu, 49 cứ điểm, 8 cụm cứ điểm, mỗi cứ điểm và cụm cứ điểm đều có khả năng độc lập tác chiến; hệ thống công sự, vật cản được xây dựng chắc chắn, hoàn chỉnh, tận dụng được lợi thế của địa hình. Bộ chỉ huy Pháp coi Điện Biên Phủ là một "pháo đài chẳng thể công phá" và tin chắc" sẽ gây cho Việt Minh một thất bại nghiêm trọng" ở đây. Điện Biên Phủ là một thung lũng rộng lớn nằm ở phía Tây Bắc nước ta, giáp biên giới Việt-Lào. Điện Biên Phủ được bao bọc xung quanh là một vùng rừng núi trùng điệp, độ cao nhàng nhàng 500m, có các mỏm cao tới 1.461m, độ dốc lớn, án ngữ các con đường vào khu trung tâm, khó khăn cho ta đưa pháo vào gần, khó giữ được bí mật khi tác chiến ban ngày, bộ đội dễ bị hỏa lực địch sát thương, các sông suối chia cắt. Địa tuồng như vậy có lợi cho phòng vệ, bất lợi cho tấn công, do đó, không cho phép ta triển khai “đánh nhanh, thắng nhanh”. Trong quá trình chuẩn bị theo phương án tác chiến Ban đầu, địch đã biết ta tấn công Điện Biên Phủ, nên có kế hoạch ứng phó, chờ để giao chiến. Do đó, nhân tố bất thần về quân sự không còn nữa. Theo Đờ-cát-xtơ-ri, chỉ huy quân Pháp ở Điện Biên Phủ: Với địa hình, binh hỏa lực của Pháp, điều kiện của ta lúc đó thì toàn bộ các phương thức tác chiến đang được dạy trong các trường quân sự ở Bắc Âu và trên thế giới đem ứng dụng cũng không thể đánh được Điện Biên Phủ. Mặt khác, công tác chuẩn bị cho chiến dịch của ta chưa hoàn chỉnh, pháo binh chưa vào chiếm lĩnh xong, hướng Đại đoàn 312 hậu cần chưa bảo đảm đủ, xét trên toàn chiến trường 1/3 lực lượng của ta chưa triển khai xong, nên chẳng thể theo như phương án “đánh nhanh, thắng nhanh” lúc đầu. Đánh chắc, tiến chắc cho phép ta chuẩn bị đầy đủ cơ sở vật chất, trong điều kiện hỏa lực của ta còn thiếu, nhất là đạn pháo (trong Chiến dịch Điện Biên Phủ, chúng ta chỉ có mấy nghìn đạn pháo do Trung Quốc giúp đi theo pháo và một số thu được của địch trong Chiến dịch biên thuỳ năm 1950). Chuyển phương châm để ta chủ động về thời gian, không gian, chọn lọc mục tiêu tiến công, mục tiêu nào thấy chắc thắng thì đánh, chưa chắc thắng thì chưa đánh. Để chắc thắng, ta giao hội ưu thế binh hỏa lực vào từng trận đánh, tuần tự tấn công dứt điểm từng đích; thích hợp với nguyên tắc chỉ đạo tác chiến và vận dụng linh hoạt các hình thức, thủ đoạn chiến thuật trong quá trình tấn công. Cách đánh trong Chiến dịch Điện Biên Phủ là sự kết hợp tiến công cứ điểm, vây lấn, phòng thủ, đánh địch phản kích, xây dựng trận địa phong toả tiến công, đào hào (lấn dũi), triệt đường tiếp tế của địch, bảo vệ đường tiếp tế của ta. Trong thực hành chiến dịch, ta hạn chế đến mức thấp nhất chỗ mạnh về hỏa lực pháo binh và không quân, khoét sâu chỗ yếu của địch khi bị bủa vây cô lập, tiếp tế tiếp viện khó khăn. Đổi thay phương châm tác chiến sang “đánh chắc, tiến chắc” nhằm giảm thiểu thương vong của bộ đội ta do hỏa lực địch gây ra; thích hợp với trình độ của quân nhân ta lúc bấy giờ mới chỉ có kinh nghiệm tiến công cứ điểm cỡ tiểu đoàn địch đóng giữ, chưa có nhiều kinh nghiệm tấn công cụm cứ điểm, tập đoàn cứ điểm. Bộ tư lệnh chiến dịch quyết định đổi thay phương châm từ “đánh nhanh, thắng nhanh” sang “đánh chắc, tiến chắc” là hoàn toàn đúng đắn, khoa học. Thực tế qua 3 đợt tác chiến (từ ngày 13-3-1954 đến 7-5-1954), Chiến dịch Điện Biên Phủ chấm dứt chiến thắng, làm chấn động địa cầu, buộc Pháp phải ký hiệp nghị Giơ-ne-vơ về Đông Dương. Nghệ thuật chuyển hóa phương châm tác chiến trong Chiến dịch Điện Biên Phủ đến nay vẫn còn nguyên giá trị, đòi hỏi chúng ta nối nghiên cứu, phát triển hạp với điều kiện mới, ứng dụng sáng tạo vào huấn luyện, tranh đấu và sẵn sàng đương đầu của quân nhân, đáp ứng đề nghị sự nghiệp xây dựng và bảo vệ giang san. Đại tá ĐÀO VĂN ĐỆ